8 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας (διεθνής ημέρα των δικαιωμάτων των γυναικών) Κάθε χρόνο η επέτειος της  8ης  Μαρτίου μας υπενθυμίζει τους αγώνες των γυναικών για ίσα δικαιώματα με δημοσιεύματα, ομιλίες και εκδηλώσεις .Είναι μια επέτειος-σύμβολο των αγώνων, των θυσιών αλλά και των κατακτήσεων των γυναικών όλου του κόσμου . Αν και ήδη διανύουμε τις αρχές του 21ου αιώνα  θεωρούμε ότι σε πολλά κράτη του κόσμου οι δίκαιοι αγώνες του γυναικείου κινήματος δεν έχουν βρει τη σωστή δικαίωσή τους .


Τη σημερινή  ημέρα τιμούμε τις γυναίκες που εργάζονταν στα εργοστάσια υφαντουργίας και ιματισμού της Πολιτείας της Νέας Υόρκης , οι επονομαζόμενες και «εργάτριες ρούχων» που στις 8 Μαρτίου του 1857 ξεσηκώθηκαν  διαμαρτυρόμενες  αφ’ ενός για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και αφ’ ετέρου για τον πολύ χαμηλό μισθό τους . Κατά τη διαμαρτυρία τους επιτέθηκε με βάναυσο τρόπο η αστυνομία και τις διασκόρπισε.  Δύο χρόνια αργότερα, πάλι Μάρτιο, αυτές οι γυναίκες οργάνωσαν την πρώτη εργατική ένωση προσπαθώντας να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και να κερδίσουν μερικά βασικά δικαιώματα στο χώρο εργασίας τους .

 Το 1908  στις 8 Μαρτίου 15.000 γυναίκες παρέλασαν μέσα από τους δρόμους της Νέας Υόρκης απαιτώντας λιγότερες εργατοώρες, καλύτερο μισθό, δικαίωμα ψήφου και να σταματήσουν να απασχολούνται παιδιά σαν εργάτες  και υιοθέτησαν το σύνθημα  "Ψωμί και τριαντάφυλλα" (Bread and Roses), με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Ακριβώς  εκείνη την ημέρα κάηκαν ζωντανές και 129 εργάτριες στο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας «Cotton» της Ν. Υόρκης που είχαν εγκλωβιστεί μέσα στο εργοστάσιο χωρίς  τρόπο διαφυγής. Γι’ αυτό η 8η Μαρτίου είναι και ημέρα περισυλλογής αλλά και σεβασμού στη μνήμη τους.
Η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε για πρώτη φορά από το Σοσιαλιστικό Κόμμα των ΗΠΑ στις 28 Φεβρουαρίου 1909.
Η Διεθνής Ημέρα των γυναικών θεσπίστηκε στη 2η Διεθνή Διάσκεψη των σοσιαλιστών -γυναικών, στις 8 Μαρτίου του 1910, στη Κοπεγχάγη, μετά από πρωτοβουλία της Γερμανίδας Klara Cetkin, δηλαδή της  τότε ηγέτιδας  του γυναικείου εργατικού κινήματος. Το 1977 Θεσμοθετήθηκε από τον ΟΗΕ, ο οποίος κάλεσε όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών και με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων, αλλά και τη διεθνή ειρήνη.

Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Στις μέρες μας η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό της υπόβαθρο σε πολλές κράτη και εορτάζεται ως έκφραση συμπάθειας των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων.

Φυσικά  ο αγώνας των γυναικών για περισσότερα δικαιώματα και σεβασμό και ισότητα στις σχέσεις με τον άντρα  απ’ ότι η ιστορία μας διδάσκει  είναι αγώνας αιώνων , δεν σηματοδοτήθηκε  μόνο μετά τη βιομηχανική επανάσταση και την πληθυσμιακή έκρηξη και τις διάφορες ιδεολογίες  . Δεν πρέπει να λησμονούμε την ιδιόμορφη  επανάσταση των γυναικών  στην Ελλάδα με την Λυσιστράτη που πρωτοστάτησε  αποσκοπώντας να τελειώσει ο πόλεμος και οι άντρες να επιστρέψουν στις οικογένειές τους . Επίσης κατά τη γαλλική Επανάσταση όπου οι απλές  γυναίκες του Παρισιού  με θάρρος και αποφασιστικότητα ζητούσαν στις Βερσαλλίες  «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα» .
 Ό αγώνας για ισότιμη θέση στη κοινωνία λόγω των αντίξοων συνθηκών είναι δυστυχώς συνεχής.

Στην Ελλάδα πάνω από 12 δεκαετίες οι Ελληνίδες έκαναν αγώνες για ισότιμη συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Οι πρώτες αναφορές έχουν καταγραφεί  ιδιαίτερα για δικαίωμα ψήφου τέλη του 19ου αιώνα . Πρωτοπόρος στους αγώνες  για τα δικαιώματα των γυναικών ήταν η μαχητική Κρητικιά  Καλλιρρόη Παρρέν-Σιγανού , η οποία ειχε  γεννηθεί στην Πλατανιά Αμαρίου Ρεθύμνου την 1 Μαϊου 1859 συγγραφέας και πρώτη Ελληνίδα δημοσιογράφος. Με παρότρυνση και ηθική στήριξη του σύζυγό της, στις 9 Μαρτίου 1887 εξέδωσε το πρώτο φύλλο της περίφημης εβδομαδιαίας «Εφημερίδος των Κυριών», της πρώτης ελληνικής γυναικείας εφημερίδας, γραµµένης αποκλειστικά από γυναίκες συντάκτριες που είχαν αποκτήσει μόρφωση στο εξωτερικό (τα δύο πρώτα φύλλα ωστόσο τα έφτιαξε εντελώς µόνη, υπογράφοντας ως Εύα Πρενάρ).Η εφημερίδα εκδιδόταν περίπου τριάντα χρόνια μέχρι το 1918.

Χρειάστηκε όμως να περάσουν πάνω από 40 χρόνια για μπορεί το 1930 μια ορισμένη κατηγορία Ελληνίδων να αποκτήσει δικαίωμα να ψηφίζει για εκλογή δημάρχου (γυναίκες άνω των 30 και εγγράμματες). Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις βουλευτικές εκλογές το απέκτησαν το 1906 πρώτες οι Φιλανδές , ενώ στην Ελλάδα αυτό το δικαίωμα παραχωρήθηκε τον Ιούνιο του 1952 από την κυβέρνηση Πλαστήρα, αλλά δυστυχώς δεν ψήφησαν στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1952 γιατί δεν ήταν ενημερωμένοι οι εκλογικοί κατάλογοι. Η πρώτη φορά που ψήφισαν πανελλαδικά οι Ελληνίδες ήταν στις εκλογές του 1956.

Εξαιτίας αυτού του παγκόσμιου κινήματος αναβαθμίστηκε θεσμικά και στην Ελλάδα η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία . Με υπερηφάνεια , αγάπη  και σεβασμό όχι μόνο αυτή την ημέρα τιμούμε όλες τις γυναίκες που αγωνίστηκαν σθεναρά και με πάθος και άνοιξαν το δρόμο για το δικαίωμα των γυναικών σε παγκόσμια κλίμακα να ελπίζουν και να διεκδικούν το καλύτερο για τις ίδιες και τα παιδιά τους .

Νίκος Καζαντζάκης