Παγκόσμια Ημέρα : Σκλήρυνση Κατά Πλάκας – Πολλαπλή Σκλήρυνση – MS

Η τελευταία ημέρα του Μαΐου έχει θεσπιστεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Multiple Sclerosis International Federation (MSF) , ως Παγκόσμια Ημέρα για την νόσο της Πολλαπλής Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας και εορτάζεται από το 2009  σε παγκόσμια κλίμακα. 2.500.000 άνθρωποι κάνουν έκκληση για αλληλεγγύη και υποστήριξη  με συντονισμένες εκδηλώσεις παγκοσμίως. Η εκδηλώσεις έχουν σκοπό να την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της κοινωνίας αφ’ ενός για την ενημέρωση αναφορικά με τη νόσο και αφ’ ετέρου για τα προβλήματα που δημιουργεί.


Η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας ή Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΣΚΠ-ΠΣ) είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που πλήττει το κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή τις περιοχές του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Κυρίως όμως είναι ένα νόσημα των νέων, αφού χτυπάει κυρίως την ηλικιακή ομάδα 20 με 40 ετών, ενώ δείχνει σαφή προτίμηση στο γυναικείο φύλο, πλήττοντας διπλάσιες γυναίκες από ότι άνδρες.

Έλαβε το όνομά της από τις πλάκες (ουλές) που προκαλούνται σε διάφορα σημεία του συστήματος, αποτέλεσμα της απομυελίνωσης, της καταστροφής από το ανοσοποιητικό σύστημα της μυελίνης, της ουσίας, που προστατεύει τα νεύρα και επιτρέπει τη διέλευση των ηλεκτρικών ερεθισμάτων.

Η επικοινωνία μεταξύ εγκεφάλου, νωτιαίου μυελού, νευρώνων και κυττάρων δυσλειτουργεί, με ποικίλα νευρολογικά συμπτώματα. Πρόκειται για μια πολύπλοκη πάθηση, τα συμπτώματα της οποίας διαφέρουν από ασθενή με ΣΚΠ σε ασθενή και περιλαμβάνουν, διαταραχές αισθητικότητας, μουδιάσματα, κακό συντονισμό, κόπωση, αστάθεια, προβλήματα ισορροπίας, ζάλη, τρέμουλο, διαταραχές όρασης, σεξουαλικές δυσλειτουργίες, ορθοκυστικά προβλήματα, αδυναμία ή ανικανότητα ενός ή και των δύο άκρων και προβλήματα μνήμης.
Η διάγνωση γίνεται με μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου, οσφυονωτιαία παρακέντηση, εξετάσεις προκλητών δυναμικών όρασης και ακοής, μυελογραφία και φυσικά νευρολογική εξέταση.

Ο πρώτος που αναγνώρισε την σκλήρυνση κατά πλάκας ως ξεχωριστή ασθένεια το 1868 ήταν ο Γάλλος νευρολόγος Jean-Martin Charcot (1825–1893)  . Συνοψίζοντας προηγούμενες εκθέσεις και προσθέτοντας τις δικές του κλινικές και παθολογικές παρατηρήσεις, ο Charcot ονόμασε την ασθένεια «σκλήρυνση κατά πλάκας».
Τα τρία κλινικά σημάδια της ΣΚΠ που είναι τώρα γνωστά ως η τριάδα του Charrcot είναι νυσταγμός , τρέμουλο και τηλεγραφικός λόγος (βιαστικός λόγος), αν και αυτά τα σημάδια δεν εμφανίζονται αποκλειστικά στην ΣΚΠ. O Charcot παρατήρησε επίσης αλλαγές στην γνωστική λειτουργία, περιγράφοντας τους ασθενείς του ως άτομα με «σημαντική εξασθένιση της μνήμης» και «αντιλήψεις που σχηματίζονται με αργό ρυθμό».
Πριν από τον Charcot, ο Robert Carswell (1793–1857), ένας Βρετανός καθηγητής της παθολογίας, και ο Jean Cruveilhier (1791–1873), ένας Γάλλος καθηγητής της παθολογικής ανατομίας, είχαν περιγράψει και απεικονίσει πολλά από τα κλινικά στοιχεία της νόσου, χωρίς όμως να την ταυτοποιήσουν ως ξεχωριστή ασθένεια.

Συγκεκριμένα, ο Carswell, περιέγραψε τις βλάβες που διέγνωσε στον οργανισμό ως «μια αξιοσημείωτη βλάβη του νωτιαίου μυελού που συνοδεύεται από ατροφία». Ο Ελβετός παθολόγος Georg Eduard Rindfleisch (1836-1908) ανέφερε το 1863 ότι η μικροσκοπική ανάλυση δείχνει φλεγμονές που σχετίζονται με βλάβες, διάσπαρτες γύρω από τα αιμοφόρα αγγεία. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα αναπτύχθηκαν θεωρίες σχετικά με τα αίτια και την παθογένεια, ενώ στη δεκαετία του 1990 έκαναν την εμφάνισή τους κάποιες αποτελεσματικές θεραπείες.
Θεωρείται ότι περίπου 500.000 είναι τα άτομα στην Ε.Ε. που πάσχουν, ενώ στη χώρα μας η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) εκτιμάται ότι έχει πλήξει περίπου δώδεκα χιλιάδες άτομα. Γεωγραφικά, η συχνότητα της πάθησης φαίνεται να αυξάνεται όσο απομακρυνόμαστε από τον ισημερινό.

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση, αν και δεν είναι τις περισσότερες φορές ορατή, εμποδίζει τους πάσχοντες στην καθημερινή τους ζωή και τους φέρνει πολλές φορές αντιμέτωπους με προβλήματα στο οικογενειακό, επαγγελματικό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Μερικά από τα συμπτώματα που μπορούν να κάνουν δύσκολη τη ζωή των πασχόντων από ΣΚΠ είναι: διαταραχές της αίσθησης (αλλαγή στην αίσθηση των χεριών ή των ποδιών, όπως μούδιασμα), προβλήματα στην όραση, μυϊκή ατροφία, κατάθλιψη, προβλήματα στον προσανατολισμό και την ομιλία, εξάντληση, νοητική βλάβη, προβλήματα με την ισορροπία, πόνος, μόνιμη αναπηρία (σε προχωρημένες περιπτώσεις). Παρόλο που δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση, πολλές μέθοδοι αντιμετώπισής της έχουν αποδειχτεί βοηθητικές. Πρωταρχικοί στόχοι των θεραπευτικών αγωγών είναι η αποκατάσταση της λειτουργίας ύστερα από επεισόδιο, η πρόληψη νέων επεισοδίων και η πρόληψη της αναπηρίας. Οι αγωγές που υπάρχουν βελτιώνουν κάποια συμπτώματα και μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, χωρίς να μπορούν όμως να τη θεραπεύσουν.

Ένα  πολύ βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει  ένα άτομο με αναπηρία  στη ζωή του είναι αυτό της φυσικής πρόσβασης σε κτίρια και εγκαταστάσεις. Είτε αυτό είναι δημόσιες συγκοινωνίες ή οποιοδήποτε κτίριο δεν έχει ράμπα για αναπηρικό αμαξίδιο, είτε η πλατεία της γειτονιάς που και πάλι δεν έχει ράμπα ή κι αν έχει υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας που τις χρησιμοποιούν για να παρκάρουν «προσωρινά» τα οχήματά τους. Το αποτέλεσμα σε κάθε περίπτωση είναι να παραμένει εγκλωβισμένο .

Με τη διάγνωση της ΠΣ, δε σημαίνει ότι το άτομο θα πρέπει να σταματήσει τις δραστηριότητές του και να απομονωθεί, αλλά αντιθέτως θα πρέπει να διατηρεί την κοινωνική του ζωή, να εκδηλώνει τα συναισθήματά του, να ψυχαγωγείται και να μην εγκαταλείψει τις προσωπικές του φιλοδοξίες, τους στόχους και τα όνειρά του.

Η ΠΣ δεν είναι μεταδοτική, ούτε κληρονομική ασθένεια, ούτε θανατηφόρος μα ούτε και ψυχική διαταραχή.Τα άτομα που πάσχουν από ΣΚΠ θα πρέπει να βοηθούνται συνεχώς με Δύναμη Ψυχής και να αντιμετωπίζουν τη νέα κατάσταση με ρεαλισμό .
Στην Ελλάδα, η οικονομική κρίση αλλά και τα προβλήματα στο χώρο της Υγείας αυξάνουν την ανησυχία των πασχόντων για το μέλλον τους και τις δυνατότητες αντιμετώπισης της πάθησής τους.

Ο ψυχολογικός παράγοντας είναι πολύ σημαντικός για τη διαχείριση της ΣΚΠ, και θα πρέπει πάντα να αναζητούμε τη θετική πλευρά ανάμεσα στα πολλαπλά εμπόδια της καθημερινότητας  για να ελαφρύνει τη κατάσταση στους πάσχοντες και τις οικογένειές τους.