Γενικά

Εορτή της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου

Εορτή της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου
Σήμερα 29 Αυγούστου η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού .Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής ο επονομαζόμενος και Πρόδρομος γεννήθηκε , σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά , γεννήθηκε από τον ιερέα Ζαχαρία και την Ελισάβετ που ήταν συγγενής της Θεοτόκου και η γέννησή του έγινε 6 μήνες πριν την γέννηση του Ιησού Χριστού .
Πατρίδα του Ιωάννη κατά μία παράδοση φέρεται η Χεβρώνα, κατ’άλλη όμως φέρεται η πόλη Ιούττα.

Μέχρι 30 έζησε ασκητική ζωή στην έρημο, προσευχόμενος και τρεφόταν από τα βλαστάρια των χόρτων και άγριο μέλι και ακρίδες. Φορούσε μάλλινο ένδυμα "από τρίχες καμήλου και ζώνη δερμάτινη περί την οσφύ του". Με την άσκηση και την αρετή απέκτησε το χάρισμα του κήρυκα του Θείου Λόγου. Η διδασκαλία του, που συνοψίζεται στη γνωστή φράση ΄΄Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών΄΄. Ήταν σύγχρονος του Ιησού Χριστού και θεωρείται ότι με την διδασκαλία του προετοίμασε τον κόσμο να υποδεχθεί τον Μεσσία Ιησού, εξ ου και ο χαρακτηρισμός "Πρόδρομος".

Τόσο η εμφάνιση του όσο και ο ασκητικός βίος του παράλληλα με τα κηρύγματα και τις βαπτίσεις μετάνοιας που προέβαινε ήταν επόμενο ότι θα συγκέντρωνε πλήθος ακροατών αλλά και πολλών θαυμαστών του απ΄ όλη τη Παλαιστίνη , μεταξύ των οποίων στρατιώτες , Σαδδουκαίους και Φαρισαίοι τους οποίους όλους στη συνέχεια βάπτιζε στον Ιορδάνη ποταμό.

Ως βιβλικό πρόσωπο θεωρείται ότι βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Και εις μεν την Παλαιά θεωρείται ως "Προφήτης" εις δε την Καινή ως "Πρόδρομος". Αξιώθηκε μάλιστα να βαπτίσει τον Χριστό, τον Υιό του Θεού.

Η διδασκαλία του υπήρξε δηκτική ιδιαίτερα προς τις ανηθικότητες της όποιας εξουσίας, γεγονός που εξανάγκασε τελικώς τον τότε τετράρχη της Γαλιλαίας Ηρώδη Αντύπα αρχικά να τον φυλακίσει και στη συνέχεια να τον θανατώσει δι’ αποκεφαλισμού.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες της Καινής Διαθήκης, ο Ηρώδης Αντύπας, που ήταν τετράρχης της Γαλιλαίας, είχε έλθει σε αθέμιτες σχέσεις με την Ηρωδιάδα, που ήταν γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου, του τετράρχου της Ιτουραίας και Τραχωνίτιδος, διώχνοντας άδικα από κοντά του τη νόμιμη σύζυγό του, που ήταν κόρη τού Βασιλιά της Αραβίας, Αρέτα.

Σε κάποια γιορτή των γενεθλίων του, ο Ηρώδης ζήτησε από την κόρη του Σαλώμη να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ό,τι του ζητήσει. Η Ηρωδιάς, η μητέρα της, που φθονούσε τον Ιωάννη, βρήκε τότε την ευκαιρία που αναζητούσε όπου προέτρεψε τότε την κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του Ιωάννη μέσα σ’ ένα πινάκιο (πιάτο) και έτσι ακολούθησε ο αποκεφαλισμός , γιατί τον έλεγχε για την παράνομη συμβίωσή του με την Ηρωδιάδα.

Έτσι, ο ένδοξος Πρόδρομος του Χριστού θα παραμένει στους αιώνες ως υπόδειγμα σε όλους που θέλουν να υπηρετούν την αλήθεια και να αγωνίζονται κατά της διαφθοράς, ανεξάρτητα από κινδύνους και θυσίες.

Εορτή της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ( Φώτης Κόντογλου)
Έθιμα και Παραδόσεις
Ανήμερα της εορτής του οι χριστιανοί νηστεύουν αυστηρά γι’ αυτό τον λένε νηστευτή . Όσοι νηστεύουν κατά την παράδοση πρέπει να αποφεύγουν να τρώνε μαύρα σταφύλια, μαύρα σύκα, βατόμουρα, μαύρες ελιές, μαύρο κρασί γιατί θεωρείται ότι τυα έβαψε με το αίμα του. Επίσης αποφεύγουν να κόβουν με μαχαίρι να κόβουν καρπούζι ή ψωμί γιατί είναι σαν να αποκεφαλίζουν τον Άγιο κι’ αν δεν τηρήσουν τη νηστεία φοβούνται ότι θα βγάλουν μαύρα σπυριά. Τον λένε και ριγολόγο ή θερμολόγο γιατί κατά την παράδοση η ελονοσία και οι θέρμες πρωτοπαρουσιάστηκαν μετά τον αποκεφαλισμό του. Πιστεύεται ότι ο Άγιος μπορεί να θεραπεύσει όταν κάποιος πάθει ελονοσία και τον επικαλεστεί .

Ο λαός μας λέει ««Ούτε λάδι, ούτε ψάρι, για τ’ Άι Γιαννιού τη χάρη».
Οι παλιοί Κρητικοί έτρωγαν μόνο φρούτα και βραστά λαχανικά, για να μην πάθουν ρίγο.
Όσοι έπασχαν από ελονοσία έκαναν τάμα να μη φάνε όλη τη μέρα τίποτε απ’ όσα ψήνονται στο τσικάλι. Ούτε μαχαίρι έπιαναν στα χέρια τους.
Οι εορτές του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου σε ολόκληρο το έτος:
  • Η Σύλληψις (23 Σεπτεμβρίου)
  • Το γενέσιον (24 Ιουνίου)
  • Η Σύναξις (7 Ιανουαρίου)
  • Η Αποτομή της κεφαλής (29 Αυγούστου)
  • Η Α' και Β' Εύρεσις της κεφαλής (24 Φεβρουαρίου)
  • Η Γ’ Εύρεσις της κεφαλής (25 Μαΐου)