Η επιλογή της 25ης Νοεμβρίου ως ημέρα διαμαρτυρίας ενάντια στη βία κατά των γυναικών, έγινε στην Μπογκοτά το 1980 , όπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη παγκόσμια φεμινιστική συνάντηση.
Η Δομινικανή αποστολή προτείνει την απόδοση τιμής στις αδελφές Μιραμπάλ, που δολοφονήθηκαν φρικτά στις 25 Νοεμβρίου 1960 μετά από διάταση του δικτάτορα Τρουχίλο. Η πρόταση αυτή έγινε ομόφωνα δεκτή.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών με σκοπό να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση. Οι γυναίκες καθημερινά πέφτουν θύματα βίας από το κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον . Στις χώρες της Ενωμένης Ευρώπης μια στις πέντε γυναίκες υφίσταται κατά τη διάρκεια της ζωής της κάποια μορφή βίας.
Ο ορισμός της βίας κατά των γυναικών αντιστοιχεί στον ορισμό που υιοθετήθηκε το 1995 στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Γυναικών και αναφέρεται στις παραγράφους 113 και 118 της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνο.
Ο όρος «βία κατά των γυναικών» περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο
και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή(παρ. 113).
«Η βία κατά των γυναικών είναι η έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρώνεπί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, με αποτέλεσμα τη παρεμπόδιση της ανάπτυξής τους» (παρ.118)
ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ ΔΙΑΚΡΊΝΟΝΤΑΙ ΣΕ:
Ενδοοικογενειακή Βία:
Ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται κάθε είδους σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος από τον πρώην ή νυν σύζυγο ή σύντροφο, καθώς και από τα μέλη της οικογένειας του. Κύριες εκφάνσεις της ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί η βία μεταξύ των συζύγων ή συντρόφων, οι επιθέσεις εφήβων προς τους γονείς, η κακοποίηση και εκμετάλλευση ανήλικων ή ηλικιωμένων μελών της οικογένειας.
Η βία μέσα στην οικογένεια μπορεί να εμφανίζεται με μορφές όπως είναι η ψυχολογική βία, η οικονομική εκμετάλλευση, η σωματική και η σεξουαλική κακοποίηση.
Από τις πιο συνηθισμένες μορφές ενδοοικογενειακής βίας είναι αυτή που εκδηλώνεται από τον (πρώην ή νυν) σύζυγό ή σύντροφο προς τη σύζυγο ή σύντροφο αντίστοιχα.
Βιασμός:
Βιασμός είναι ο εξαναγκασμός ατόμου, με σωματική βία ή με απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου, σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της( άρθ. 336, παράγραφο 1 του Ποινικού Κώδικα).
Ο βιασμός είναι ένα έγκλημα εξουσίας και επιβολής που προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του θύματος.
Σεξουαλική Παρενόχληση:
H σεξουαλική παρενόχληση είναι η εκάστοτε συμπεριφορά σεξουαλικού περιεχομένου ή άλλη έμφυλη συμπεριφορά, η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια γυναικών και ανδρών στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς των προϊσταμένων και των συναδέλφων.
Τέτοιου είδους συμπεριφορά δημιουργεί ένα κλίμα εργασίας εκφοβιστικό, εχθρικό ή ταπεινωτικό για το εν λόγω άτομο.
Η σεξουαλική παρενόχληση συνδέεται με ένα ανασφαλές, αβέβαιο και επικίνδυνο ψυχοκοινωνικά εργασιακό περιβάλλον.
TRAFFICKING :Μια σύγχρονη μορφής δουλείας
Ο επίσημος ορισμός του αντλείται διεθνώς από το «Πρωτόκολλο των Ηνωμένων Εθνών για την Αποτροπή Καταστολή και τη Τιμωρία της Παράνομης διακίνησης Προσώπων με σκοπό τη Σεξουαλική και Οικονομική Εκμετάλλευση ιδιαίτερα Γυναικών και Παιδιών» και αφορά τη στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση, ή παραλαβή προσώπων, μέσω απειλής, ή χρήσης βίας, ή άλλων μορφών εξαναγκασμού.
Η εκμετάλλευση περιλαμβάνει την εκμετάλλευση της πορνείας ή ‘άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, την εξαναγκαστική εργασία, τη διαμόρφωση συνθηκών σκλαβιάς, ή τη λήψη σωματικών οργάνων. Ο ορισμός αυτός είναι γνωστός ως «Πρωτόκολλο του Palermo» (2000) ή « Πρωτόκολλο του Trafficking».
H βία κατά των γυναικών είναι μεγάλος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες 16-44 ετών. Σε αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας εκτιμάται ότι η βία κατά των γυναικών ήταν τόσο σοβαρή αιτία θανάτου και ανικανότητας μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας όσο ο καρκίνος. Πρόκειται για φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης, το βαθμό πολιτικής σταθερότητας, το πολιτισμό ή τη θρησκεία.
Η πιο συχνή μορφή βίας προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο. Μία στις τρεις γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα ξυλοκοπηθεί, θα βιασθεί ή με κάποιο άλλο τρόπο θα κακοποιηθεί από το σύντροφό της.
Οι μισές από τις γυναίκες θύματα ανθρωποκτονίας έχουν δολοφονηθεί από (νυν ή πρώην) σύζυγο ή σύντροφο.
Μία στις πέντε γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού.
Οι γυναίκες 15-44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο ή ελονοσία.
130 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια έχουν υποστεί ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
2 εκατομμύρια κορίτσια ανά έτος κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
Το 40-50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Το 55%-95% των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα
Πολλές γυναίκες δεν έχουν συναίσθηση ότι είναι θύματα καταδυνάστευσης, άλλες δεν καταγγέλλουν από φόβο και εκφοβισμό, για να προστατέψουν την εαυτή και τα παιδιά τους, για την απειλή και τον εξευτελισμό να τις δείρουν, καταπιεσμένες τελικά από το πρόσωπο με το οποίο είχαν πιστέψει ότι είχαν μια σχέση αγάπης.
Η Δομινικανή αποστολή προτείνει την απόδοση τιμής στις αδελφές Μιραμπάλ, που δολοφονήθηκαν φρικτά στις 25 Νοεμβρίου 1960 μετά από διάταση του δικτάτορα Τρουχίλο. Η πρόταση αυτή έγινε ομόφωνα δεκτή.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών με σκοπό να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση. Οι γυναίκες καθημερινά πέφτουν θύματα βίας από το κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον . Στις χώρες της Ενωμένης Ευρώπης μια στις πέντε γυναίκες υφίσταται κατά τη διάρκεια της ζωής της κάποια μορφή βίας.
Ο ορισμός της βίας κατά των γυναικών αντιστοιχεί στον ορισμό που υιοθετήθηκε το 1995 στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Γυναικών και αναφέρεται στις παραγράφους 113 και 118 της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνο.
Ο όρος «βία κατά των γυναικών» περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο
και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή(παρ. 113).
«Η βία κατά των γυναικών είναι η έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρώνεπί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, με αποτέλεσμα τη παρεμπόδιση της ανάπτυξής τους» (παρ.118)
ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ ΔΙΑΚΡΊΝΟΝΤΑΙ ΣΕ:
Ενδοοικογενειακή Βία:
Ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται κάθε είδους σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος από τον πρώην ή νυν σύζυγο ή σύντροφο, καθώς και από τα μέλη της οικογένειας του. Κύριες εκφάνσεις της ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί η βία μεταξύ των συζύγων ή συντρόφων, οι επιθέσεις εφήβων προς τους γονείς, η κακοποίηση και εκμετάλλευση ανήλικων ή ηλικιωμένων μελών της οικογένειας.
Η βία μέσα στην οικογένεια μπορεί να εμφανίζεται με μορφές όπως είναι η ψυχολογική βία, η οικονομική εκμετάλλευση, η σωματική και η σεξουαλική κακοποίηση.
Από τις πιο συνηθισμένες μορφές ενδοοικογενειακής βίας είναι αυτή που εκδηλώνεται από τον (πρώην ή νυν) σύζυγό ή σύντροφο προς τη σύζυγο ή σύντροφο αντίστοιχα.
Βιασμός:
Βιασμός είναι ο εξαναγκασμός ατόμου, με σωματική βία ή με απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου, σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της( άρθ. 336, παράγραφο 1 του Ποινικού Κώδικα).
Ο βιασμός είναι ένα έγκλημα εξουσίας και επιβολής που προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του θύματος.
Σεξουαλική Παρενόχληση:
H σεξουαλική παρενόχληση είναι η εκάστοτε συμπεριφορά σεξουαλικού περιεχομένου ή άλλη έμφυλη συμπεριφορά, η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια γυναικών και ανδρών στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς των προϊσταμένων και των συναδέλφων.
Τέτοιου είδους συμπεριφορά δημιουργεί ένα κλίμα εργασίας εκφοβιστικό, εχθρικό ή ταπεινωτικό για το εν λόγω άτομο.
Η σεξουαλική παρενόχληση συνδέεται με ένα ανασφαλές, αβέβαιο και επικίνδυνο ψυχοκοινωνικά εργασιακό περιβάλλον.
TRAFFICKING :Μια σύγχρονη μορφής δουλείας
Ο επίσημος ορισμός του αντλείται διεθνώς από το «Πρωτόκολλο των Ηνωμένων Εθνών για την Αποτροπή Καταστολή και τη Τιμωρία της Παράνομης διακίνησης Προσώπων με σκοπό τη Σεξουαλική και Οικονομική Εκμετάλλευση ιδιαίτερα Γυναικών και Παιδιών» και αφορά τη στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση, ή παραλαβή προσώπων, μέσω απειλής, ή χρήσης βίας, ή άλλων μορφών εξαναγκασμού.
Η εκμετάλλευση περιλαμβάνει την εκμετάλλευση της πορνείας ή ‘άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, την εξαναγκαστική εργασία, τη διαμόρφωση συνθηκών σκλαβιάς, ή τη λήψη σωματικών οργάνων. Ο ορισμός αυτός είναι γνωστός ως «Πρωτόκολλο του Palermo» (2000) ή « Πρωτόκολλο του Trafficking».
H βία κατά των γυναικών είναι μεγάλος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες 16-44 ετών. Σε αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας εκτιμάται ότι η βία κατά των γυναικών ήταν τόσο σοβαρή αιτία θανάτου και ανικανότητας μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας όσο ο καρκίνος. Πρόκειται για φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης, το βαθμό πολιτικής σταθερότητας, το πολιτισμό ή τη θρησκεία.
Η πιο συχνή μορφή βίας προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο. Μία στις τρεις γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα ξυλοκοπηθεί, θα βιασθεί ή με κάποιο άλλο τρόπο θα κακοποιηθεί από το σύντροφό της.
Οι μισές από τις γυναίκες θύματα ανθρωποκτονίας έχουν δολοφονηθεί από (νυν ή πρώην) σύζυγο ή σύντροφο.
Μία στις πέντε γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού.
Οι γυναίκες 15-44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο ή ελονοσία.
130 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια έχουν υποστεί ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
2 εκατομμύρια κορίτσια ανά έτος κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
Το 40-50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Το 55%-95% των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα
Πολλές γυναίκες δεν έχουν συναίσθηση ότι είναι θύματα καταδυνάστευσης, άλλες δεν καταγγέλλουν από φόβο και εκφοβισμό, για να προστατέψουν την εαυτή και τα παιδιά τους, για την απειλή και τον εξευτελισμό να τις δείρουν, καταπιεσμένες τελικά από το πρόσωπο με το οποίο είχαν πιστέψει ότι είχαν μια σχέση αγάπης.
Στατιστικά Στοιχεία για την Ελλάδα:
Η βία κατά των γυναικών είναι κυρίως υπόθεση ενδοοικογενειακή, καθώς το 68% των γυναικών που υπέστησαν κακοποίηση είναι έγγαμες.
Το 16% των γυναικών που απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα είναι αλλοδαπές.
Από το σύνολο των αλλοδαπών γυναικών - θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, περίπου τέσσερις στις δέκα προέρχονται από τα Βαλκάνια.
Η αντίληψη ότι η κακοποιημένη γυναίκα είναι συνήθως χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και εισοδήματος, δεν επιβεβαιώνεται. 7 στις 10 γυναίκες - θύματα είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή και ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης. Το ίδιο ισχύει και για την οικονομική κατάσταση, καθώς 6 στις 10 γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση βρίσκονται σε μέτρια ή καλή οικονομική κατάσταση.
Περισσότεροι από τους μισούς δράστες είναι δευτεροβάθμιας ή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ ένας στους δέκα εκ των δραστών είναι άνεργος.
Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής υποστήριξης σε γυναίκες θύματα βίας, σε 24ωρη βάση, 365 μέρες το χρόνο με αστική χρέωση.