Ο μήνας Απρίλιος ήταν για μεν τους Ρωμαίους ο 2ος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου και επειδή έρχεται η άνοιξη και αρχίζουν όλα να ανθίζουν στα λατινικά τον έλεγαν Aprilius που πήρε το όνομά του από το Aperio , δηλαδή ανοίγω. Μέχρι την εποχή το Ιουλίου Καίσαρα ο μήνας αυτός είχε 29 ημέρες, στη συνέχεια προστέθηκε ακόμα μια και έκτοτε έχει 30 ημέρες. Σύμφωνα με το αττικό ημερολόγιο ο Απρίλιος για τους αρχαίους Έλληνες και πιο συγκεκριμένα για τους αρχαίους Αθηναίους ήταν μεταξύ του τελευταίου 15θημέρου του μήνα Ελαφηβολιώνα, οπότε άρχιζε το α΄15θημερο του Απριλίου, και του πρώτου 15θήμερου του μήνα Μουνιχιώνα. Κατά τον Ελαφηβολιών γιορτάζονταν τα Μεγάλα Διονύσια , αλλά και τα Ελαφηβόλια προς τιμήν της Αρτέμιδος, ως θεάς του κυνηγιού και κατά την διάρκεια αυτών των γιορτών πανηγύριζαν πολύ και θυσίαζαν ελάφια προς τιμήν της. Κατά τον Μουνιχιώνα τιμούσαν την Αρτέμιδα της Μουνιχίας στον Πειραιά. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Ξενοφών στα Ελληνικά του και της οποίας ιερό βρισκόταν στο λόφο της Μουνιχίας στη Πειραϊκή Χερσόνησο που σήμερα τον λέμε Καστέλα ή προφήτη Ηλία.
Οι Ρωμαίοι είχαν αφιερωμένη την πρώτη ημέρα προς τιμήν της Αφροδίτης , ενώ στις 23 του Απρίλη τα είχαν αφιερώσει στα Vinalia priora, οι πρώτες γιορτές κρασιού της χρονιάς κατά την διάρκειά των γεύονταν το πρώτο κρασί και προς το τέλος του μήνα άρχιζαν και τα Floralia, τα ρωμαϊκά ανθεστήρια αφιερωμένα στη θεά της βλάστησης και της άνοιξης, της Flora .
Κατά την ελληνική παράδοση και λαογραφία ο Απρίλης λέγεται και Λαμπριάτης γιατί το μήνα αυτό γιορτάζουμε το Πάσχα, τη μεγαλύτερη χριστιανική γιορτή της Ορθοδοξίας, Αηγιωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, που γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους., ακόμα και Κερασάρης , διότι κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα κεράσια, μα και τριανταφυλλάς γιατί τον Απρίλιο αρχίζουν να ανθίζουν οι τριανταφυλλιές .
Ο καιρός ακόμα δεν έχει σταθεροποιηθεί, σύμφωνα με τη λαϊκή μετεωρολογία είναι δίγνωμος όπως και ο Μάρτης και το τέλος του χειμώνα τοποθετείται στις 18 Απριλίου και γι’ αυτό λένε:
Απριλιού δεκοχτώ
Νάχης το μάτι σου ανοιχτό
Πέρασαν οι δεκοχτώ
Άραζε και σ’ ένα αυγό.
Η λαχτάρα για βροχή εξακολουθεί να υπάρχει και αυτή την εποχή είναι ευεργετική η σιγανή βροχόπτωση γιατί βοηθά τα σπαρτά να αναπτυχθούν. Οι γεωργοί πάντα αγωνιούν αυτή την εποχή για την εξέλιξη του καιρού .
Εχθές είχαμε 1η Απριλίου την κοινώς λεγομένη πρωταπριλιά με διαδεδομένο σ΄όλο τον κόσμο το έθιμο του πρωταπριλιάτικου ψέματος.
Αυτή την ημέρα γινόταν «πρωταπριλιάτικα γελάσματα» ένα αρχαίο έθιμο που είχε εισαχθεί από τη Δύση , από την εποχή των σταυροφοριών. Με διάφορα αστεία γελούσαν τους ανύποπτους αφελείς και αφηρημένους τους ευκολόπιστους που έτσι έπεφταν θύματα των αστείων και της φάρσας , με συνέπεια να γίνονται καταγέλαστοι και να υποβάλλονται σε περιττούς κόπους και ζημιές.
Πολλοί ιστορικοί λένε ότι η αρχή των πειραγμάτων και των γελασμάτων προήλθε όταν κατά τον 16ο αιώνα μετατέθηκε η πρωτοχρονιά από την 1η Απριλίου στη 1η Ιανουαρίου από τον βασιλιά της Γαλλίας Κάρολο 9ο, οπότε αντί για πρωτοχρονιάτικα δώρα και τις ευχές πρόσφεραν σ’ αυτούς που δεν αποδεχόντουσαν την μεταβολή και γιόρταζαν κατά τα παλαιά έθιμα ψεύτικα δώρα και πολλές ευχές με αστεϊσμούς και ψεύτικες ειδήσεις, υπερβολές κλπ.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι και στη νεοελληνική ποίηση υμνήθηκε ο μήνας Απρίλιος.
Εμείς θα παραθέσουμε μια ενότητα από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους » του Διονυσίου Σολωμού – του Εθνικού μας ποιητή που θεωρείται ως από τις πλέον κορυφαίες ποιητικές δημιουργίες της ελληνικής γλώσσας που υμνεί την Άνοιξη όχι μόνο στη φυσική της διάσταση αλλά και στη μεταφυσική της.
Έστησ΄ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη
κι η φύσης ηύρε την καλή και τη γλυκειά της ώρα,
και μες στη σκιά που φούντωσε και κλει δροσιές και μόσκους
ανάκουστος κιλαϊδισμός και λιγοθυμισμένος.
Νερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,
Χύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη, και
Πέρνουνε το μόσχο της κι αφήνουν τη δροσιά τους ,
Κι ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούσια της πηγής τους
τρέχουν εδώ , τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια,
εξ’ αναβρύζει κι η ζωή σ’ γη, σ’ ουρανό, σε κύμα.
Αλλά στης λίμνης το νερό, π’ ακίνητο ’ναι κι άσπρο
ακινητ’ όπου κι αν ιδείς, και κατασπρ’ ως τον πάτο
με μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ’ η πεταλούδα,
που "χει ευωδιάσει τα" ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.
-«Αλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τι ’δες »
-«Νύχτα ποσώς γης, ουρανός και θάλασσα να πνενε,
ουδ’ όσο κάν’ η μέλισσα κοντά στο λουλουδάκι
γύρου σε κάτι ατάραχο π’ ασπρίζει μεσ’ στη λίμν,
κι’ όμορφη βγαίνει κορασιά ντυμένη με το φως του!»
Εορτές κατά τον Απρίλιο
Η πιο μεγάλη και σημαντική εορτή των ορθοδόξων χριστιανών είναι το Πάσχα , φέτος το εορτάζουμε στις 20 Απριλίου .
Ο Άγιος που τιμάται περισσότερο αυτό το μήνα είναι ο Άγιος Γεώργιος 23 Απριλίου, του οποίου η γιορτή αν πέσει πριν από την Κυριακή του Πάσχα μετατίθεται για τη Δευτέρα του Πάσχα .Επίσης εορτές και άλλων Αγίων το μήνα αυτό είναι :
- 1η Απριλίου Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
- 3 Απριλίου Μέγας Κανών, Νικήτα Ομολογητή
- 4 Απριλίου Ο Ακάθιστος Ύμνος
- 12 Απριλίου το Σάββατο του Λαζάρου
- 14 Απριλίου η Κυριακή των Βαΐων και αρχίζει η Μεγάλη και Αγία Εβδομάδα των Παθών του Κυρίου
- 21 Απριλίου αρχίζει η εβδομάδα της Δικαινησίμου
- 22 Απριλίου Αγ. Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης.
- 25 Απριλίου της Ζωοδόχου Πηγής
- 27 Απριλίου Κυριακή του Θωμά
- 29 Απριλίου Ιάσωνος Μάρτυρος
Τράπεζα Πειραιώς:
