Η πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής πρωτοκαθιερώθηκε από τα μέσα του 9ου αιώνα. ως Κυριακή της Ορθοδοξίας σε ανάμνηση της οριστικής αναστήλωσης των ιερών εικόνων στη Βασιλεύουσα - Κωνσταντινούπολη από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα και το γιο της αυτοκράτορα Μιχαήλ το 843μ.Χ. όπου και έπαψε από το γεγονός αυτό ο μακροχρόνιος σάλος που είχε δημιουργηθεί εκ του ζητήματος των εικόνων. Είναι μια θριαμβική εορτή της Ορθοδοξίας γιατί με την αναστήλωση τερματίστηκαν η εικονομαχική έρις που είχε διαταράξει την ισορροπία της Εκκλησίας για πάνω από 100 χρόνια.
|
Λέων Γ΄ Ίσαυρος |
Το 726 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος [717 – 741] αποφάσισε να κάνει ριζικές μεταρρυθμίσεις στο Βυζάντιο , μια από αυτές ήταν και η απαγόρευση να προσκυνούν οι πιστοί τις ιερές εικόνες . Αιτία ήταν κάποια ακραία φαινόμενα υπερβολικής λατρείας των εικόνων και κατά την άποψή του αυτό παρέκλινε στην ειδωλολατρία και το αποτέλεσμα ήταν η βυζαντινή αυτοκρατορία να χωριστεί σε αντιμαχόμενες ομάδες εικονομάχων και εικονολατρών. Επιπλέον η περίοδος της εικονομαχίας στάθηκε ένα ακόμη πλήγμα στις σχέσεις Κωνσταντινούπολης-Ρώμης και τις έφερε ένα βήμα πιο κοντά στο οριστικό σχίσμα. Αυτό συνέβη, γιατί οι εικονομάχοι προσπάθησαν να επιβάλλουν την εικονομαχία και στη Δύση, η οποία ήταν εικονόφιλη. Ο Πάπας αντέδρασε και οι Ίσαυροι, σε αντίποινα, αφαίρεσαν τις επαρχίες της Καλαβρίας, Σικελίας και του Ιλλυρικού (δηλαδή τον ελλαδικό χώρο) και τις προσάρτησαν στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.
Βέβαια η ηρεμία δεν αποκαταστάθηκε εύκολα, γιατίι εξακολουθούσαν να βασιλεύουν για μεγάλο διάστημα εικονομάχοι αυτοκράτορες εκτός του προαναφερθέντος εικονομάχου αυτοκράτορα με τελευταίο τον Θεόφιλο [829 – 843] σύζυγο της Θεοδώρας .
|
Αυτοκράτωρ Θεόφιλος και η συνοδεία του |
Είναι γεγονός ότι μεγάλες πατερικές μορφές ανέλαβαν να υπερασπίσουν την ορθόδοξη πίστη. Έτσι το 787 μ.Χ. συγκλήθηκε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος, η οποία διατύπωσε με πολύ μεγάλη ακρίβεια την οφειλόμενη τιμή στις ιερές εικόνες, επίσης διευκρινίστηκαν και άλλα δυσνόητα σημεία της χριστιανικής πίστεως.
|
Αυτοκράτωρ Μιχαήλ΄ Γ΄ (842-867). |
Μετά τον θάνατο του Θεόφιλου η σύζυγός του αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 843 ως επίτροπος του ανήλικου γιου της Μιχαήλ του Γ΄, έθεσε τέρμα μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο. στην εικονομαχική έριδα και συνετέλεσε στο θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Η Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, ως εικόνες των αρχετύπων. Έτσι την πρώτη Κυριακή των νηστειών του 843, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτωρα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό. Έκτοτε εορτάζουμε με λαμπρότητα κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος .
|
Η Θεοδώρα από μωσαϊκό του Αγ. Βιταλίου στη Ραβέννα |
Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα κοιμήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 867 και μετά την ανακομιδή το λείψανό της ευρέθη άθικτο και ευωδίαζε μύρο , η εκκλησία την ανακήρυξε αγία και το σκήνωμά της μέχρι και το 1841 φυλασσόταν στον Ιερό Ναό της Αγίας Αναστάσεως στην Κωνσταντινούπολη. Μετά την πτώση της Βασιλεύουσας μεταφέρθηκε στο Μητροπολιτικό Ναό της νήσου Κέρκυρας. Στις 18 Ιανουαρίου 1941 μετά τους βομβαρδισμούς των ιταλικών αεροπλάνων οι Κερκυραίοι για να προστατεύσουν το σκήνωμά της το μετέφεραν στο Ναό των Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου στη Γαρίτσα . απ’ όπου 18 Οκτωβρίου 1942 μεταφέρθηκε εκ νέου στο Μητροπολιτικό Ναό όπου ευρίσκεται μέχρι και σήμερα.