Γιατί αλλάζει η ώρα ;
Ο εμπνευστής αυτής της ιδέας ήταν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος και την «συνέλαβε» το 1784, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα, κατατέθηκε πρόταση από τον Γουίλιαμ Γουίλετ στη βρετανική κυβέρνηση για αλλαγή της ώρας και ο οποίος σε σχετικό άρθρο του έκανε εκτενή αναφορά στη «σπατάλη του φυσικού φωτός». Στην πράξη η πρώτη εφαρμογή αυτής της ιδέας έγινε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο με σκοπό να εξοικονομηθούν ενεργειακοί πόροι.Στην συνέχεια, το μέτρο καταργήθηκε και ύστερα από την ενεργειακή κρίση του 1973, επανήλθε και ισχύει μέχρι σήμερα. Στην Ελλάδα το μέτρο της αλλαγής της ώρας υιοθετήθηκε το 1973, και η ώρα αλλάζει ως εξής:
- Η χειμερινή ώρα, κατά την οποία γυρίζουμε τους δείκτες μία ώρα πίσω, ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου.
- Η θερινή ώρα, κατά την οποία γυρίζουμε τους δείκτες μία ώρα μπροστά, ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου.
Αλλαγή ώρας και υγεία
Το φως είναι εκείνο που καθορίζει τον 24ωρο φυσικό μας κύκλο, ή τον κιρκαδικό ρυθμό, όπως ονομάζεται. Με την αλλαγή ώρας, το εσωτερικό ρολόι μας αποσυντονίζεται προσωρινά. Το πόσο καλά θα προσαρμοστείτε σε αυτή την αλλαγή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Σε γενικές γραμμές, το να “χάσετε” μια ώρα την άνοιξη είναι πιο δύσκολο να το διαχειριστεί ο οργανισμός σας από ό,τι το να “κερδίσετε” μια ώρα το φθινόπωρο. Είναι κάτι αντίστοιχο με τα ταξίδια με αεροπλάνο. Αν ταξιδεύετε ανατολικά “χάνετε” χρόνο.
Το να πάτε για ύπνο “νωρίτερα” μπορεί να σας προκαλέσει δυσκολία να κοιμηθείτε και αυξημένη εγρήγορση. Αν ταξιδεύετε δυτικά, “κερδίζετε” χρόνο και σας παίρνει ο ύπνος πιο εύκολα, μεν, αλλά μπορεί να έχετε μεγαλύτερη δυσκολία να ξυπνήσετε, δε.
Πόσο καιρό παίρνει για να προσαρμοστώ στην αλλαγή ώρας;
Αν και λίγο απλοϊκός, ο βασικός κανόνας είναι ότι χρειάζεστε περίπου μία ημέρα για να ρυθμίσετε το εσωτερικό σας ρολόι κάθε φορά που αλλάζει η ώρα. Ωστόσο υπάρχει σημαντική ατομική διακύμανση,.
Την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου και συγκεκριμένα τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Οκτωβρίου θα αλλάξει η ώρα από θερινή σε χειμερινή και ο δείκτης θα γυρίσει μια ώρα πίσω, έτσι θα κερδίσουμε μια επιπλέον ώρα ύπνου.
Ο πρώτος έλεγχος για το αν εξοικονομείται ενέργεια με τη θερινή ώρα έγινε το 1970 από το υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ,το συμπέρασμα ήταν ότι εξοικονομείται γύρω στο 1% σε σχέση με τη χρήση της χειμερινής ώρας. Όμως τα πράγματα άλλαξαν όταν τα κλιματιστικά άρχισαν να διαδίδονται ευρύτατα στα σπίτια και στα γραφεία.
Το 2006 ίσχυσε για πρώτη φορά η θερινή ώρα στην Πολιτεία της Ιντιάνας και την επόμενη χρονιά μια εργασία του οικονομολόγου Μάθιου Κότσεν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας αιφνιδίασε δείχνοντας ότι, αντί να μειωθεί, η κατανάλωση ηλεκτρικού αυξήθηκε κατά 1% κάνοντας την Πολιτεία να χάνει 9 εκατ. δολάρια τον χρόνο. «Αν και η θερινή ώρα μειώνει τη ζήτηση ηλεκτρικού στα σπίτια», εξηγεί ο ερευνητής, «αυξάνει περισσότερο τη χρήση των κλιματιστικών τις απογευματινές ώρες».
Στην Καλιφόρνια, η Επιτροπή Ενέργειας κατέληξε σε λίγο πολύ παρόμοιο συμπέρασμα. «Το γεγονός ότι επιμηκύναμε κατά 15 ημέρες την ισχύ της θερινής ώρας στην Πολιτεία μας», εξηγεί η Άντριεν Κάντελ, οικονομολόγος της εν λόγω Επιτροπής, «δεν έφερε κανένα όφελος, καθώς πέρυσι η εξοικονόμηση ενέργειας ήταν μεν 0,2%, όμως το δεδομένο αυτό έχει περιθώριο σφάλματος 1,5%».
Μια έρευνα του αυστραλιανού Ινστιτούτου Ενέργειας έδειξε ότι η εξοικονόμηση ενέργειας με τη θερινή ώρα είναι μόνο φαινομενική. Σύμφωνα με το εν λόγω Ινστιτούτο, η οικονομία υπολογίζεται πάντα τις ώρες που υπάρχει η μεγαλύτερη ποσότητα φωτός (τις μεσημεριανές). Αν όμως συνυπολογίσουμε την οικονομία που γίνεται το μεσημέρι και τη μεγαλύτερη ζήτηση ενέργειας από τις 7 έως τις 8 το πρωί, καθώς και αυτή που χρησιμοποιούμε πιο αργά το βράδυ επειδή, κατά μέσο όρο, μένουμε ξύπνιοι περισσότερες ώρες, η οικονομία είναι μηδενική.
Όμως δεν είναι όλα τα αποτελέσματα αρνητικά. Στην Έκθεση που συνέταξε τον Οκτώβριο 2008 για το Κογκρέσο, το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υιοθέτηση της θερινής ώρας 4 εβδομάδες νωρίτερα επέφερε συνολικά εξοικονόμηση ενέργειας κατά 0,5%, η οποία αντιστοιχεί σ' αυτή που καταναλώνουν 100.000 διαμερίσματα επί έναν ολόκληρο χρόνο.
Αύξηση των εμφραγμάτων κατά 5%
Εκτός από την παράμετρο της εξοικονόμησης ενέργειας, πρέπει επίσης να εξεταστεί η παράμετρος των επιπτώσεων που έχει η υιοθέτηση της θερινής ώρας στην υγεία. Παρ' ότι λέγεται πως μία ώρα επιπλέον φως προσφέρει στους ανθρώπους μεγαλύτερη άνεση κινήσεων, σύμφωνα με την επιθεώρηση «Νew Εngland Journal of Μedicine», η οποία επικαλείται μια έρευνα του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, την πρώτη εβδομάδα που ισχύει η νέα ώρα καταγράφεται αύξηση των εμφραγμάτων κατά 5% και αυτό συμβαίνει από το 1987. Σύμφωνα με τους Σουηδούς επιστήμονες αιτία είναι το γεγονός ότι η αλλαγή της ώρας αλλάζει τους βιολογικούς ρυθμούς μας και κυρίως αυτούς του ύπνου. Και ότι αυτό αφορά πολλούς ανθρώπους. Ο Τιλ Ρένεμπεργκ του Πανεπιστημίου Λούντβιχ Μαξιμίλιαν του Μονακό, ειδικός στο θέμα των βιορυθμών, έκανε γνωστό ότι προβλήματα στον συγχρονισμό του βιολογικού ρολογιού του μπορεί να αντιμετωπίζει πάνω από το ήμισυ του ανθρώπινου πληθυσμού και έκανε λόγο για «κοινωνικό τζετ λαγκ».
Το 1973 το υιοθετήσαμε Ελλάδα * Πόσες χώρες εφαρμόζουν το μέτρο;
Το μέτρο αυτό το εφαρμόζουν περίπου 70 χώρες.
στην Ε.Ε ισχύει με την κοινοτική οδηγία2000/C 337 Ε/ 18 η χειμερινή ώρα από την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Η θερινή ώρα (για την οποία γίνεται η ιστορία) ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου».
Τράπεζα Πειραιώς:
