Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας

Κάθε χρόνο στις 27 Οκτωβρίου ) εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας (World Occupational Therapy Day, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδία Εργοθεραπευτών (World Federation of Occupational Therapists), μέλος της οποίας είναι ο Σύλλογος Ελλήνων Εργοθεραπευτών. Στόχος είναι η ενημέρωση για το επάγγελμα του εργοθεραπευτή, σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη αποκατάστασης, που παρέχει τη δυνατότητα σε ανθρώπους όλων των ηλικιών με σωματικές, νευρολογικές, ψυχικές, αναπτυξιακές, μαθησιακές ή και συναισθηματικές διαταραχές να εμπλακούν στη ζωή, μέσω του έργου . Στόχος της Εργοθεραπείας είναι ένα άτομο λειτουργικό, αυτόνομο και ικανό να πετύχει κάθε επιθυμητό στόχο. Η Εργοθεραπεία προωθεί την υγεία, την ευεξία, την κοινωνική ένταξη και δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να συμμετέχουν στα καθημερινά έργα της ζωής, που έχουν νόημα για αυτούς, αξιοποιώντας στο μέγιστο τις δυνατότητες τους.

Οι Εργοθεραπευτές αναλαμβάνουν άτομα κάθε ηλικίας με σωματικές, νευρολογικές, ψυχικές, αναπτυξιακές, μαθησιακές ή και συναισθηματικές διαταραχές, τα οποία λόγω των συνθηκών του περιβάλλοντός τους, αδυνατούν να συμμετέχουν στην καθημερινή ζωή, όπως επιθυμούν. Αφού αξιολογήσουν την κατάσταση του ατόμου, θέτουν θεραπευτικούς στόχους, ώστε να βοηθήσουν το άτομο να ανακτήσει, αναπτύξει ή/και να διατηρήσει τις δεξιότητές του, ώστε να είναι ανεξάρτητο και παραγωγικό, σε κάθε τομέα της καθημερινότητάς του, ή παρεμβαίνουν στο περιβάλλον, ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους.

Οι Εργοθεραπευτές εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες σε νοσοκομεία (γενικά, ορθοπεδικά, παιδιατρικά, ψυχιατρικά), γηροκομεία, κέντρα αποκατάστασης, κέντρα κοινοτικής ψυχικής υγιεινής, κέντρα αποτοξίνωσης, σωφρονιστικά καταστήματα, στην προεπαγγελματική εκπαίδευση και σε προστατευόμενα εργαστήρια, σε ειδικά σχολεία, νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στα ΤΕΙ για την Ελλάδα, οι εργοθεραπευτές εκπαιδεύονται στο να κατανοούν τους πιθανούς σωματικούς περιορισμούς ενός τραυματισμού, της αναπηρίας, αλλά και τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα ενός ατόμου να συμμετέχει στις δραστηριότητες που είναι σημαντικές γι’ αυτό.

Αν το άτομο παρουσιάζει διαταραχές σε έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω τομείς τότε χρήζει παρέμβασης από εργοθεραπευτή. Οι τομείς αυτοί είναι:

• στην λεπτή κιντικότητα: στους λεπτούς χειρισμούς των δακτύλων-χεριών, στις γραφοκινητικές δεξιότητες, την λαβή και τον έλεγχο του μολυβιού, τον έλεγχο του καρπού και του βραχίονα, την λαβή και χρήση του ψαλιδιού.
• Στην αδρή κινητικότητα: την ικανότητα να πετάει/πιάνει την μπάλα, την ισορροπία τον κινητικό συντονισμό και την εφαρμογή εναλλασσόμενων κινητικών εντολών.
• Στον οπτικοκινητικό συντονισμό (στόχος, λαβύρινθος).
• Στην οπτικοχωρική αντίληψη (κατασκευή παζλ).
• Στο γνωστικό και αντιληπτικό τομέα: την οπτική διάκριση (εύρεση ομοιοτήτων-διαφορών), τις χωροχρονικές σχέσεις και την οπτική μνήμη.
• Στις δραστηριότητες καθημερινής ζωής: την αυτόνομη ένδυση-απόδυση , τη σίτιση, την αυτοεξυπηρέτηση, την κοινωνικοποίηση-αυτονομία (σε διαφορετικά περιβάλλοντα, πραγματοποίηση εξωτερικών προγραμμάτων πέρα από τον χώρο της συνεδρίας) και την διαχείριση χρημάτων.
• Στις κοινωνικές δεξιότητες: τις δεξιότητες συνεργασίας, την ανάπτυξη της αυτοαντίληψης και της αυτοεκτίμησης, την ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής και την ικανότητα ακολουθίας εντολών.

Ο εργοθεραπευτής μέσω της αξιολόγησης του ατόμου αναπτύσσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης σύμφωνα με τις δυσκολίες του με στόχο το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Δίνοντας βάση σε όλες τις απαραίτητες, για την καθημερινή ζωή του ατόμου, δραστηριότητες, δουλεύει με άτομα όλων των ηλικιών που παρουσιάζουν διαταραχές στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων αυτών και τα περιορίζουν κοινωνικά.

Πιο συγκεκριμένα, ο ειδικός έχει την ικανότητα και τις γνώσεις να αξιολογεί με ποικίλα μέσα (παρατήρηση, δοκιμασίες, σταθμισμένα και μη test κλπ) τις ικανότητες και τις δυσκολίες που παρουσιάζει το άτομο αλλά και να εντοπίζει τους παράγοντες που οδηγούν στις δυσκολίες αυτές. Έπειτα να θέτει στόχους, μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους, και να σχεδιάζει την παρέμβαση του ατόμου αξιοποιώντας τα δεδομένα της αξιολόγησης.

Κατά την έναρξη αλλά και την διάρκεια του θεραπευτικού προγράμματος διαβαθμίζει και προσαρμόζει τις δραστηριότητες και τα μέσα που χρησιμοποιεί. Προωθεί πάντα την ενεργητική συμμετοχή του θεραπευμένου και την γενίκευση όσων κατακτά σε διάφορα περιβάλλοντα.

Για το καλύτερο αποτέλεσμα της εργοθεραπείας σε ένα άτομο είναι βασικό να τηρείται η σταθερή παρακολούθηση του θεραπευτικού προγράμματος αλλά και να υπάρχει συμμετοχή/συνεργασία του περιβάλλοντος του ατόμου.

Ποιοί θα πρέπει να παρακολουθήσουν τα προγράμματα εργοθεραπείας;

Παιδιά που κρίνεται από τους αναπτυξιολόγους, παιδιάτρους και παιδοψυχολόγους ότι πρέπει να κάνουν εργοθεραπεία.

Αυτές οι διαγνώσεις είναι:

Νοητική Υστέρηση , Εγκεφαλική Παράλυση και άλλες Νευρομυϊκές Παθήσεις, Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές [ΔΑΔ] και Σύνδρομο Asperger'sΑισθητηριακές Διαταραχές [Μειωμένη όραση & Τύφλωση, Βαρηκοΐα & Κώφωση], Διαταραχές Ελλειματικής Προσοχής με ή χωρίςΥπερκινητικότητα [ΔΕΠ &ΔΕΠΥ] , Σύνδρομα [Down, Agelman, Prader Willi, Rett κ.α.] ,Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες [π.χ. νοητική υστέρηση & εγκεφαλική παράλυση] Προγράμματα Εργοθεραπείας και Πρώϊμης Παρέμβασης παρακολουθούν επίσης παιδιά που εμφανίζουν ανησυχητικές ενδείξεις στη βρεφική και τη προσχολική ηικία [π.χ. αδεξιότητα, παρομητικότητα στην Αυτοεξυπηρέτηση, δυσκολίες ένταξης στην ομάδα] και στοιχεία αποδιοργάνωσης στην σχολική ηλικία όπως: προβλήματα συγκένρτωσης, δυσκολίες Αδρού και Λεπτού Συντονισμού, Χωροχρονικό αποπροσανατολισμό, ελλιπή κοινωνικότητα.

Μέθοδοι:

Τα  εργοθεραπευτικά προγράμματα βασίζονται στις εξής επιστημονικές μεθόδους :

• Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης [Sensory Intergration] 
• Nευροεξελικτικής Αγωγής [NDT - Bobath] 
• Teach 
• Pecs
• Makaton 
• Μουσικοκινητική Αγωγή Μέσω του Συστήματος Orff 
• Οπτικο-Αντιληπτικά Προγράμματα [Visual-Perceptual Programmes]
• Αντιληπτικοκινητικά Προγράμματα [Perceptual-Motor Programmes]